Turbodoładowany luksus z lat 70. – BMW 745i

Oznaczenie wersji silnikowej, które nie pokrywa się z faktyczną pojemnością jednostki napędowej, w świecie BMW nie jest niczym nowym. W luksusowym BMW 745i 40 lat miało jednak uzasadnienie.

Bawarska ofensywa

W latach 70. XX wieku BMW wyraźnie wyprzedziło Mercedesa. Wprowadzenie legendarnych modeli 635 CSi oraz 2002 turbo, a także prezentacja supersportowego M1 ugruntowały wizerunek marki jako producenta samochodów łączących wrażenia z jazdy z luksusem czy najnowocześniejszymi rozwiązaniami technicznymi.

Bawarski koncern ani myślał zwalniać tempa i oddawać pola konkurentom. Jednym z kamieni milowych było wprowadzenie w 1977 roku modelu E23, czyli pierwszej siódemki. Limuzyna, której drapieżnie wyglądające nadwozie zaprojektował Paul Bracq, przez inżynierów BMW została wyposażona w zaawansowaną technikę (dostępne były m.in. automatyczna klimatyzacja, komputer pokładowy, telefon, ABS czy poduszki powietrzne), zapewniała wysoki komfort jazdy oraz sportowe prowadzenie. Poprzeczka powędrowała w górę wraz z debiutującą w 1979, a oferowaną od 1980 roku topową wersją 745i.

Turbo po maską

Pod jej maskę trafił silnik M102 – turbodoładowana pochodna znanej i wciąż chętnie swapowanej jednostki M30. Była to pierwsza doładowana sześciocylindrówka BMW. Miała turbosprężarkę KKK K27, intercooler, głowicę z przeprojektowanym zaworami oraz tłoki zmniejszające kompresję z 9,3:1 do 7,0:1.

Powietrze tłoczone pod ciśnieniem 0,62 bara pozwoliło na uzyskanie 252 KM przy 5200 obr./min oraz 380 Nm przy 2600 obr./min zamiast 197 KM przy 5500 obr./min i 285 Nm przy 4300 obr./min z wersji 732i. Z punktu widzenia codziennej eksploatacji najważniejsza była dostępność przynajmniej 320 Nm w imponująco szerokim zakresie 1800–5500 obr./min. W efekcie limuzyna sprawniej i bez konieczności wkręcania silnika na wysokie obroty nabierała prędkości, zużywając przy tym tylko 10–20 proc. więcej paliwa od wolnossących odmian.

Lepiej niż Porsche 911!

W 1980 roku sedan przyspieszający do setki w niecałych 8 sekund i rozpędzający się do 222 km/h był fenomenem. Dość powiedzieć, że takimi możliwościami dysponowały słabsze wersje… Porsche 911! Nieco przerysowane oznaczenie 745i na klapie bagażnika ujmy więc nie przynosiło. Jego geneza była bardzo prosta. BMW przyjęło stosowany przez FIA przelicznik dla sportowych silników – jeżeli miały turbo, ich pojemność mnożono przez 1,4 i dopiero wtedy przypisywano dany model do konkretnej klasy. Chodziło o wyrównanie szans dla kierowców samochodów z motorami o różnej budowie.

Zainteresowani flagowym 745i musieli przygotować okrągłe 52 tysiące marek. Była to ogromna kwota. Dla porównania powiedzmy, że ceny bazowego 728 o mocy 170 KM zaczynały się od 29.300 DM. Ograniczone zainteresowanie turbolimuzyną trudno uznać więc za zaskoczenie. Ze wszystkich 285.029 sprzedanych BMW E23 tylko 16.031 miało oznaczenie 745i. Z luksusowym charakterem modelu 745i dobrze komponowało się wyposażenie standardowe, obejmujące m.in. automatyczną 4-biegową skrzynię ZF, klimatyzację czy czterokanałowy ABS (pierwszy seryjnie produkowany model z takim systemem). Nabywcy mieli do wyboru poziomy wyposażenia Highline oraz Executive.

Choć 745i było nastawione na komfort, klienci mogli wybrać opcje poprawiające wrażenia z jazdy – dostępne były 5-biegowe skrzynie ręczne, a także szpera. O skuteczne wytracanie prędkości dbały tarcze o średnicy 280 mm, które współpracowały z 4- i 2-tłoczkowymi zaciskami (odpowiednio na przedniej i tylnej osi).Lifting

W 1982 roku BMW E23 zostało odświeżone. Lifting przeszło też 745i. Oferowana w latach 1982–1986 limuzyna miała już silnik M106 z pojemnością zwiększoną z 3210 do 3430 ccm, a kompresją podbitą z 7,0:1 do 8,0:1, natomiast ciśnieniem doładowania zmniejszonym z 0,62 na 0,41 bara. Efektem była jeszcze lepsza charakterystyka jednostki, która miała mniejszą turbodziurę, a maksymalną moc i moment obrotowy o niezmienionych wartościach oddawała odpowiednio przy 4900 i 2200 obr./min. Silniki M102/M106 były montowane tylko do modelu 745i. Warto dodać, że 745i było ostatnim BMW z turbodoładowanym benzynowym motorem do czasu 335i z 2006 roku!

Auta z RPA

Model 745i był też dostępny w RPA. Osprzęt doładowanego silnika nie okazał się jednak kompatybilny z wyposażeniem samochodu przystosowanego do ruchu lewostronnego (umieszczona po prawej stronie turbosprężarka kolidowałaz przekładnią kierowniczą). Problem rozwiązano montując wolnossący silnik M88/3 – znany chociażby z modeli M635i E24 oraz M5 E28. Limuzyna z niemal wyczynową jednostką powstała w serii liczącej 209 egzemplarzy. Jeden z nich startował z powodzeniem w lokalnych mistrzostwach samochodów turystycznych. Był to pierwszy i jak dotąd jedyny firmowany przez BMW występ wyczynowej siódemki.

Ile warto zapłacić?

Mimo barwnej historii model nie należy do szczególnie poszukiwanych. W ubiegłym roku w USA egzemplarz sprowadzony przed laty za ocean znalazł nowego nabywcę za niespełna 5.500 dolarów. W Europie idealnie zachowany, poddany serwisowi i naprawom egzemplarz z tapicerką Executive (jeden z 396 wyprodukowanych, opcja za 3.390 DM) czeka na osobę, która będzie gotowa wydać niemal 22 tysiące funtów. Trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile warto zapłacić za BMW 745i, by nie stracić.

Szymon Łukasik

Fot. BMW