Ukryte funkcje OBC – BMW serii 3 (E46), 5 (E39), 7 (E38)

Komputery pokładowe BMW mają ukryte funkcje i możliwości, o których nie każdy wie. Jak odblokować komputer pokładowy OBC i jakie funkcje on posiada?

W samochodach BMW od początku lat 90. były montowane wyłącznie elektroniczne zestawy wskaźników. W zależności od modelu i wersji możemy spotkać się z prostym zestawem zegarów, zestawem wyposażonym w check control, zegarkiem analogowym, zegarkiem elektronicznym z termometrem zewnętrznym (potocznie nazywanym prostym komputerem) oraz z pełnym komputerem OBC.

Check control to urządzenie sygnalizujące za pomocą wyświetlanego tekstu w połączeniu z sygnałem dźwiękowym wszelkie usterki i nieprawidłowości w pojeździe, a także przypominające o zgaszeniu świateł lub ostrzegające przed jazdą z zaciągniętym hamulcem postojowym. OBC (On Board Computer) to natomiast pełny komputer pokładowy.

Za jego pomocą sprawdzimy średnie zużycie paliwa, zasięg, jaki zdołamy pokonać na znajdującym się w baku paliwie, czas osiągnięcia zaprogramowanego celu podróży, średnią prędkość oraz uzyskamy inne standardowe informacje. Jednak nie jest to kres możliwości OBC. Przy odrobinie wprawy, uzbrojeni w odpowiednią wiedzę, po odblokowaniu komputera uzyskamy dostęp do znacznej liczby ukrytych testów i funkcji. Sprawdzimy np. aktualne ładowanie alternatora czy ilość paliwa zużywaną przez nasz pojazd w przeliczeniu na godzinę pracy, jak i wiele innych.

Procedury uruchamiania i przeprowadzania testów – choć podobne – różnią się w zależności od poszczególnych modeli, dlatego dalszą część artykułu podzieliliśmy na fragmenty odpowiadające konkretnym BMW.

Seria 3 (E46), 5 (E39), 7 (E38)

W nowszych seriach BMW, następcach modeli E36, E34, E32, komputer OBC oraz check control stały się integralną częścią zestawu wskaźników. W przeciwieństwie do starszych modeli BMW ich następcy posiadają check control oraz komputer OBC już w wyposażeniu standardowym. Oferta została jednak zróżnicowana. W modelach E46 oraz w E39 w uboższej specyfikacji wyposażenia montowano bardzo zbliżony zestaw wskaźników z tzw. graficznym wyświetlaczem zubożonego check control oraz prosty komputer OBC.

Graficzny wyświetlacz check control przypomina o zamknięciu drzwi, bagażnika oraz informuje o przepalonych żarówkach czy o braku płynu do zmywania szyby przedniej. Natomiast funkcje komputera pokładowego zostały ograniczone do przywoływanych przyciskiem w dźwigni kierunkowskazów informacji o temperaturze zewnętrznej, przeciętnej prędkości, średnim zużyciu paliwa oraz zasięgu, jaki pokona pojazd na znajdującym się w baku paliwie.

Zarówno w E46, jak i w „ubogim” E39, wszystkie ukryte testy uruchamia się i przeprowadza w konsoli zegarów. Niewielkie różnice występują jedynie w liczbie zastosowanych klawiszy w zestawie wskaźników. W modelu E46 mamy do dyspozycji 2 guziki, w E39 tylko jeden. Jednak podczas uruchamiania i do obsługiwania testów w obu przypadkach należy użyć lewego.

Ukryte funkcje BMW E46 i E39

W celu uaktywnienia wszystkich ukrytych testów należy odblokować komputer.

Procedura odblokowania ukrytych testów przebiega następująco:

1. Przytrzymać lewy przycisk w zestawie wskaźników.
2. Przekręcić kluczyk w pozycję 1 i zwolnić przycisk, gdy na wyświetlaczu pojawi się napis „test 1” (można też przekręcić kluczyk w pozycję 1 i odpowiednio długo przytrzymać lewy klawisz w tablicy zegarów – jednak nie działa to w każdym modelu).
3. Przyciskając odpowiednio klawisz zestawu wskaźników wejść do testu 19.
4. Na wyświetlaczu na przemian pojawią się napisy „lock-on” oraz „lock-off”. Aby odblokować testy, w chwili pojawienia się drugiego napisu należy przycisnąć lewy klawisz.

Gdy komputer zostanie już odblokowany, będziemy mogli korzystać z pozostałych testów. Uruchamianie poszczególnych testów przebiega podobnie, jak procedura odblokowywania. Przytrzymując klawisz, uruchamiamy menu ukrytych testów, następnie w odpowiednich odstępach czasu przyciskając guzik możemy wybierać pomiędzy poszczególnymi testami.

Odczekanie przy wybranym numerze testu spowoduje jego uruchomienie – tzn. gdy wybierzemy np. „test 1” i zwolnimy klawisz, na wyświetlaczu po pewnym czasie pojawi się „test 1.0”, następnie krótkim przyciśnięciem zmienimy wartości z 1.0 na 1.1, 1.2, 1.3 itd. Dłuższe przytrzymanie klawisza spowoduje powrót wartości do „test 1”. Z racji obsługi komputera za pomocą tylko jednego guzika przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi testami jest utrudnione i wymaga odrobiny wprawy.

Objaśnienia do poszczególnych wyświetlanych wartości znajdują się poniżej:

Test 1

• 1.0 – 5 ostatnich znaków numeru nadwozia
• 1.1 – liczba K – wewnętrzne oznaczenie BMW
• 1.2 – wewnętrzny numer BMW, oznaczający numer części
• 1.3 – kolejne wartości to indeks płytki kodującej, indeks zmian i indeks szyny głównej
• 1.4 – data produkcji – tydzień i rok (TTRR)
• 1.5 – wersja oprogramowania i zestaw wskaźników
• 1.6 – niedostępny
• 1.7 – wersja CAN oraz indeks przeprowadzonych zmian

Test 2

• 2.0 – po wciśnięciu klawisza uruchamiana jest najbardziej efektowna procedura testu wskaźników

Test 3

• 3.0 – paliwo zużyte od ostatniej inspekcji
• 3.1 – dni od ostatniej inspekcji

Test 4

• 4.0 – chwilowe zużycie paliwa l/100 km (np. 0 0112 = 11.2).
• 4.1 – chwilowe godzinowe zużycie paliwa l/h

Test 5

• 5.0 – średnie spalanie z ostatnich 50 km w l/100 km
• 5.1 – zasięg pojazdu na znajdującym się w baku paliwie

Test 6

• 6.0 – poziom paliwa dla lewego i prawego czujnika, np. 101201 oznacza 10,1 l dla lewego i 20, 1 l dla prawego
• 6.1 – poziom paliwa – suma wartości z testu 6.0
• 6.2 – poziom paliwa – wartość wyświetlana

Test 7

• 7.0 – temperatura silnika
• 7.1 – temperatura zewnętrzna
• 7.2 – prędkość obrotowa silnika w obr./min
• 7.3 – prędkość samochodu w km/h

Test 8

• wartości wejściowe komputera w formie HEX

Test 9

9.0 – ładowanie alternatora

Testy 10-12, 14, 16-18, 20

• niedostępne

Test 13

• sygnał dźwiękowy – test

Test 15

• stan portów wejścia/wyjścia zestawu wskaźników, informacje w formacie bitowym o opcjach/przełącznikach samochodu

Test 19

• odblokowanie/zablokowanie komputera

Test 21

• Reset wszystkich ustawień OBC.

W modelach E39 w bogatszej specyfikacji wyposażenia oraz w BMW serii 7 oznaczanym jako E38 montowano seryjnie „pełny” zestaw wskaźników z tekstowym wyświetlaczem check control, przypominającym wyglądem montowany w E34 (od 525i w górę) oraz E32.

Tak jak w starszych modelach, komunikaty check control podzielono na trzy grupy.

• Grupa 1 to komunikaty natychmiast sygnalizowane tekstowo za pomocą pulsujących znaków wskazujących oraz gongu. Informacja o usterce będzie widoczna aż do jej usunięcia. Nie można skasować komunikatu przyciskiem check.
• Grupa 2 to informacje o niższym stopniu ważności, wyświetlane, gdy kluczyk znajduje się w drugiej pozycji. Można je wygasić lub ponownie przywołać przyciskiem check.
• Grupa 3 to komunikaty wyświetlane po jeździe, gdy kluczyk jest w pozycji 0. Komunikaty można przywołać do 3 minut po zgaszeniu silnika, nawet gdy kluczyk został wyjęty ze stacyjki.

Samochody wyposażone w zestaw wskaźników z alfanumerycznym wyświetlaczem check control posiadają również duży komputer pokładowy, którego informacje pojawiają się na ekranie wyświetlacza wielofunkcyjnego MID lub na monitorze nawigacji satelitarnej. MID to tak jak napisałem jedynie wyświetlacz informacji z komputera, telefonu, systemu audio. Służy też do ich obsługi. Natomiast nawigacja satelitarna to oprócz ww. funkcji również telewizor z tunerem i wyjściem AV.

Ukryte funkcje BMW E39 i E38

Podobnie jak w innych modelach, aby móc korzystać z testów, komputer należy odblokować. Procedura przebiega następująco:

1. Przekręcić kluczyk w pozycję 2.
2. Przycisnąć i przytrzymać prawy klawisz w zestawie wskaźników aż do pojawienia się napisu „TEST-NR. 01”.
3. Za pomocą tego samego przycisku wybrać test numer 19 i uruchomić go klawiszem lewym (od kasowania dziennego przebiegu).
4. Podać sumę ostatnich 5 poszczególnych cyfr numeru nadwozia i zatwierdzić.

Warto nadmienić, że w przypadku zestawów wskaźników z dwoma przyciskami numer testu wybiera się klawiszem prawym, a uruchamia klawiszem lewym oraz zmienia kolejne informacje wyświetlane w danym teście. Powrót do głównego menu testów odbywa się poprzez dłuższe przytrzymanie prawego klawisza. Co ważne – lewym w niektórych testach można dokonać zmian zapisanych wartości. Radzę wiec dokładnie przeczytać objaśnienia poszczególnych testów:

• Test-NR 01
  FGSTNR: ostatnich 7 znaków numeru nadwozia
  K: liczba K – wewnętrzne oznaczenie BMW
  BMWTNR: wewnętrzny numer BMW, oznaczający numer części
  CI:XX DI:XX BI:XX – kolejne wartości to indeks płytki kodującej, indeks zmian i indeks szyny głównej
  DAT: data produkcji – tydzień i rok (TTRR)
  HW:XX SW:XXXX/XXXX – wersja oprogramowania i zestaw wskaźników
  ZYL:XX M:XX S:XXXX – liczba cylindrów, zaworów na cylinder i prawdopodobnie pojemność skokowa
  CAN:XX AEND:XX – wersja CAN oraz indeks przeprowadzonych zmian
• Test-NR 02
  test wskaźników i wyświetlaczy
• Test-NR 03
  SI-L :XXXX – paliwo zużyte od ostatniej inspekcji
  SI-TAGE:XXXX – dni od ostatniej inspekcji (nie zawsze działa)
• Test-NR 04
  VBR: XX.X L/100 KM – chwilowe zużycie paliwa l/100 km
  VBR: X.X L/HR – chwilowe godzinowe zużycie paliwa l/h
• Test-NR 05
  RW-VBR: XX.X L/100 KM – średnie spalanie z ostatnich 50 km w l/100 km
  RW: XXX KM – liczba kilometrów, jakie możemy przejechać na znajdującym się w baku paliwie
• Test-NR 06
  TNK: XX.X/XX.X/XX.XL – poziom paliwa dla lewego i prawego czujnika oraz suma tych wskazań
  TNKANZ: XX.XL – poziom paliwa – wartość wyświetlana
• Test-NR 07
  KTMP: XXX – temperatura silnika
  N: XXXX U/MIN – obroty silnika
  ATMP: XX – temperatura otoczenia
• Test-NR 08
  V: XXX KM/H – aktualna prędkość samochodu
• Test-NR 09
  VB: XX.X V – ładowanie alternatora
• Test-NR 10
  LAND: XXX – kraj przeznaczenia
• Test-NR 11
  wartości służące konfiguracji check control
• Test-NR 12
  VANK: XXX.X KM/H – średnia prędkość pojazdu używana przy kalkulacji planowanego czasu przybycia do celu
  ANK: –:– – prawdopodobny czas osiągnięcia celu podróży
• Test-NR 13
  GONG? – sygnał dźwiękowy – test
• Test-NR 14
  DIAG: X XX XX XXX – diagnostyczne wartości OBC
• Test-NR 15
  PORT A00 do B06 – wartości portu wejścia OBC
• Test-NR 16
  OELTEMP – temperatura oleju
• Test-NR 17
  nie udało mi się ustalić, co oznacza ten test
• Test-NR 18
  niedostępny
• Test-NR 19
  blokowanie OBC
• Test-NR 20
  korekcja wskazań średniego zużycia paliwa
• Test-NR 21
  reset ustawień OBC.

Elektronika pokładowa BMW posiada wiele ukrytych funkcji. Znaczna ich część to wewnętrzne informacje producenta, niezrozumiałe dla przeciętnego użytkownika, ale są w śród nich także testy wyjątkowo przydatne przy zakupie – np. numer nadwozia, i podczas późniejszej eksploatacji auta – np. ładowanie alternatora. Mam nadzieję, że teraz przywoływanie i korzystanie z ukrytych funkcji stanie się łatwiejsze, a niektóre z testów staną się nieodzownym elementem codziennej eksploatacji.

Objaśnienia komunikatów OBC

Tomek Mydłowski, Fot. autor