BMW E46 M3 GTR: Kapitan Ameryka

Zostało stworzone tylko w jednym celu – miało rozgromić konkurencję w American Le Mans Series. M3 GTR dowodzi, jak istotne w świecie motosportu jest czytanie regulaminów i interpretowanie na swoją korzyść wszelkich nieścisłości.

American Le Mans Series to jedna z najbardziej prestiżowych serii wyścigowych po drugiej stronie Atlantyku. W 2000 roku BMW E46 M3 zmierzyło się w nim z Porsche 911 GT3. Bez większych sukcesów. Karty w klasie GT rozdawała wyścigówka ze Stuttgartu.

BMW Motorsport nie zamierzało jednak składać broni. Wykorzystało nie do końca ścisły zapis w regulaminie ALMS. Przewidywał możliwość homologowania wyścigówki, jeżeli ma ona swój drogowy odpowiednik. Nie musiał być wyprodukowany w określonej liczbie egzemplarzy. Wystarczyło więc zbudować pojedyncze M3 z silnikiem V8, gdyż taki uznano za optymalny, a następnie skupić się na autach do wyczynu.

6 egzemplarzy wyjątkowego BMW E46 M3 GTR

Ile dokładnie powstało egzemplarzy? Zdania są podzielone. BMW przyznaje się do stworzenia sześciu wyścigowych M3 GTR. Trzy, które służyły do prac badawczo-rozwojowych, zezłomowano po zakończeniu projektu. Pozostałe trzy znajdują się w zbiorach BMW Classic. Oficjalnie wiadomo o dwóch drogowych M3 GTR. Jeden pojawił się w salonie sprzedaży w Dubaju, drugi był przez chwilę eksponowany na torze Road Atlanta. Nawet najwięksi optymiści szacują, że do klientów mogło trafić najwyżej 20 GTR-ów. Skuteczną zaporę postawił sam producent. Cenę drogowego M3 GTR ustalono na 250 tysięcy euro, co zawęziło grono odbiorców.

Dość powiedzieć, że seryjne M3 było… pięciokrotnie tańsze. Kolosalną dysproporcję tłumaczy to, że szosowy GTR nie był seryjnym samochodem z genami wyścigówki. Było to wyczynowe auto, które po niezbędnych przeróbkach zostało homologowane do jazdy po drogach publicznych.

BMW Motorsport w pełni wykorzystało potencjał projektu. Wykonane z włókna węglowego zderzaki, maska, dach i tylny spojler istotnie zmniejszyły masę samochodu. Nie zapomniano także o usztywnieniu nadwozia – ograniczenie jego podatności na skręcanie poprawia precyzję prowadzenia i korzystnie wpływa na pracę zawieszenia. Dodatkowe rozpórki umieszczono między przednią grodzią oraz kielichami zawieszenia. Kolejną – między punktami kotwiczenia tylnych amortyzatorów. Elementy zawieszenia i układu przeniesienia napędu w niczym nie przypominały stosowanych w seryjnym M3.

Clou programu był silnik. Miejsce rzędowej szóstki o pojemności 3,2 litra zajęło 4.0 V8. Jednostka P60B40 była pierwszą, którą BMW Motorsport skonstruowało wyłącznie z myślą o wyczynie. Nawet serce znanego z Le Mans prototypu V12 LMR wywodziło się z silnika stosowanego w serii 7. Duża liczba aluminiowych elementów ograniczyła masę jednostki napędowej – waży 14 kg mniej od rzędowej szóstki. Silnik P60 jest też bardziej zwarty, co korzystnie wpłynęło na wyważenie samochodu. Pracą silnika zawiadywał trójprocesorowy sterownik. Sucha miska olejowa zagwarantowała optymalne smarowanie – nawet przy największych przeciążeniach bocznych. Silnik wyczynowego GTR-a rozwijał 450 KM przy 7700 obr./min.

Drogowa wersja oferowała ok. 350 KM przy 7000 obr./min. Parametry ograniczył m.in. układ wydechowy, który zredukował hałas i emisję szkodliwych substancji do atmosfery. Za przeniesienie mocy odpowiadała ręczna skrzynia z dwutarczowym sprzęgłem oraz mechanizmem różnicowym z wiskotyczną blokadą.

BMW E46 M3 GTR – niedościgniony dominator klasy GT

W sezonie 2001 M3 GTR zdominowało rywalizację w klasie GT American Le Mans Series. Samochód triumfował w siedmiu z jedenastu wyścigów. Jörg Müller stanął na najwyższym stopniu podium w klasyfikacji generalnej. Drugi był Jyrki Juhani Järvilehto z Finlandii. BMW odebrało gratulacje za zwycięstwo w kategorii producentów, a BMW Team Schnitzer okazał się najlepszym zespołem. Motyw amerykańskiej flagi na karoserii pojawił się przed ostatnimi zawodami – Petit Le Mans na torze Road Atlanta. Zespół chciał w ten sposób uczcić pamięć ofiar zamachu na World Trade Center, do którego doszło niecały miesiąc wcześniej.

Przywrócony do perfekcyjnego stanu samochód z numerem nadwozia M3-GTR-006 był jedną z gwiazd wystawy Legends of the Autobahn, która od sześciu lat odbywa się w kalifornijskim mieście Monterey. BMW dokłada starań, by goście imprezy mieli co oglądać. W 2011 roku na Legends of the Autobahn prezentowano prototyp 328 Hommage. W kolejnym sezonie odsłonięto koncepcyjne BMW Zagato Z4 Roadster.

Od samego początku M3 GTR były solą w oku konkurencji, która słusznie zauważała, że istotą klasy GT jest rywalizacja w samochodach możliwie bliskich seryjnie produkowanym. Przed rozpoczęciem sezonu 2002 włodarze ALMS ogłosili, że do startów w klasie GT dopuszczone będą auta, które wyprodukowano w serii liczącej przynajmniej sto egzemplarzy. Musiało też powstać przynajmniej tysiąc silników, które są punktem wyjścia do stworzenia serca wyścigówki. Sprecyzowano także czas i miejsce dystrybucji homologacyjnej bazy, by zmarginalizować możliwość stworzenia naprędce „maszyny do wygrywania”. Jak na ironię, E46 GTR – pierwsze w historii M3 z silnikiem V8 – okazało się zwiastunem nowej ery. Zaprezentowane w 2007 roku E92 M3 kryło pod maską 4.0 V8. Montowana do M3 E46 GTR jednostka P60B40 nie miała jednak nic wspólnego z pracującym w M3 E92 motorem S65B40.

Doskonałą puentę napisało BMW. Kiedy koncern kończył pracę nad nową trójką, zapadła decyzja o wystawieniu M3 GTR do maratonu 24h Nürburgring Nordschleife. Najbardziej istotną zmianą względem specyfikacji z 2001 roku było zastąpienie 30,4-milimetrowych zwężek w układzie dolotowym restryktorami o średnicy 32 mm. Silnik zaczął generować ponad 500 KM. Opanowanie maszyny ułatwiała kontrola trakcji – niedozwolona w ALMS. Dołożono także ABS. Samochód zgłoszony w kategorii prototypów zwyciężał w sezonach 2004 i 2005, gromiąc bardziej zaawansowane maszyny DTM.

Autor artykułu: Łukasz Szewczyk

Fot.  Sam Coob

BMW E46 M3 GTR – dane techniczne