Inżynierowie BMW wielokrotnie udowadniali, że dysponując solidną bazą w postaci dobrze zaprojektowanej karoserii z dopracowanym układem jezdnym są w stanie stworzyć wiele wspaniałych samochodów. Jednym z nich jest model 2002 tii.
Szukając miejsca na rynku
Po zakończeniu drugiej wojny światowej BMW długo szukało swojego miejsca na rynku i balansowało na granicy upadku. Firma złapała wiatr w żagle w 1961 roku. Debiutujący wówczas model E115, znany też jako Neue Klasse, wyglądał atrakcyjnie i miał nowoczesne zawieszenie.
Do bazowej wersji 1500 (80 KM) szybko dołączyły mocniejsze. Prawdziwym przełomem było debiutujące w 1966 roku dwudrzwiowe BMW serii 02, znane też jako E114, a oferowane jako 1600-2, zaś od 1971 roku – 1602. Dwudrzwiowa wersja była o 160 kg lżejsza od czterodrzwiowej i o 27 cm krótsza. Miała też skrócony o 5 cm rozstaw osi. Silnik 1.6 rozwijał 85 KM. Choć samochód nie był najszybszy na prostych, z nawiązką nadrabiał na zakrętach, czym nawiązywał do przedwojennych tradycji BMW – marka oferowała wówczas wiele modeli o świetnym stosunku mocy do masy. W 1967 roku, czyli pierwszym pełnym roku sprzedaży 1600-2 na rynek, zamówiono 38.572 te auta. Limuzynę wybrało zaledwie 1.358 osób więcej.
Turismo internazionale
Koncern poszedł za ciosem i z myślą o kierowcach szukających mocnych wrażeń zaprezentował w 1968 roku model 1600 ti (od turismo internazionale) z silnikiem z dwoma dwugardzielowymi gaźnikami Solex 40PHH. Lekkie i zwarte nadwozie, powiększone hamulce, stabilizator przedniej osi oraz szersze opony sprawiały, że 105-konne 1600 ti jeździło naprawdę dobrze. Eksperymentując z różnymi konfiguracjami nadwozia i silnika zbudowano model 2002, który został dobrze przyjęty w USA.
Model rozsławił triumf Dietera Questera w Europejskich Mistrzostwach Samochodów Turystycznych. Po doprężeniu i wyposażeniu silnika w dwa gaźniki Solex oraz dopracowaniu układu jezdnego powstało 120-konne BMW 2002 ti. W czasach swojej świetności musiało być prawdziwym potworem. Dość powiedzieć, że średnia moc silników aut na niemieckich drogach wynosiła wówczas 51 KM.
Turismo internazionale injection
Kolejnym krokiem było stworzenie wariantu 2002 tii (od turismo internazionale injection). Debiutujący w 1971 roku samochód miał doprężony z 9,3:1 do 10,0:1 silnik z powiększonymi zaworami wydechowymi oraz mechanicznym wtryskiem benzyny Kugelfischer, który podawał paliwo dokładnie w chwili, gdy następowało otwarcie zaworu dolotowego. Następstwem zmian był przyrost mocy do 130 KM. Silnik osiągał też zupełnie przyzwoite 177 Nm. Krzywe przebiegu obu parametrów w całym zakresie obrotów górowały nad analogicznymi dla 2002 ti.
Kto miał okazję przejechać się BMW 2002 tii, zwraca uwagę na jego spontaniczne reakcje na gaz i wyraziste brzmienie motoru kręcącego się do 6800 obr./min. Pozycją za kierownicą (pozbawioną wspomagania) czy szeroko rozumianą zwartością i precyzją prowadzenia auto robi znacznie bardziej współczesne wrażenie, niż mogłoby wynikać z jego metryki.
O wieku konstrukcji nie pozwalają jednak zapomnieć cienkie słupki dachowe i progi. Z jednej strony, pozwoliły na zaprojektowanie lekkiej sylwetki, z drugiej, nie gwarantują wysokiego poziomu bezpieczeństwa przy poważniejszych wypadkach.
Nowy jak stary
Jeden z najciekawszych egzemplarzy modelu 2002 tii powstał w 2006 roku. To nie pomyłka. Wówczas BMW postanowiło pokazać światu, jak bogatymi zapasami części zapasowych dysponuje i złożyło z nich fabrycznie nowe auto, które uświetniało później wiele imprez marki, a nawet startowało w rajdach pojazdów zabytkowych.
Debiutujące w kwietniu 1971 roku BMW 2002 tii zostało wycenione na 12.765 DM, co było rozsądną propozycją. Dość powiedzieć, że pozbawione jakichkolwiek sportowych aspiracji 1600 Touring z silnikiem o mocy 85 KM kosztowało wówczas 10.656 DM. W efekcie BMW nie mogło narzekać na zainteresowanie wersją 2002 tii. Do października 1975 roku sprzedano 38.703 egzemplarzy.
Znacznie mniejsza grupa była zainteresowana wariantem 2002 tii Touring. Ten sportowy trzydrzwiowy liftback był dostępny w latach 1971–1974. Jego cennik otwierała kwota 13.653 DM. Do klientów trafiło tylko 5.783 sztuk. Obecnie, w zależności od stanu, 2002 tii są wyceniane na 18–43 tys. euro, co jak na zabytkowe BMW w mocnej wersji wydaje się rozsądną kwotą.
Łukasz Szewczyk
Fot. BMW
Silnik | Rzędowy 4-cylindrowy, 1990 ccm, mechaniczny wtrysk Kugelfischer |
Maks. moc | 130 KM przy 5800 obr./min |
Maks. moment obrotowy | 176 Nm przy 4000–4700 obr./min |
Skrzynia biegów | 4-stopniowa (opcja: 5-stopniowa) ręczna |
Długość/ szerokoś/ wysokość | 4230/ 1590/ 1410 mm |
Rozstaw osi | 2500 mm |
Koła | 165 HR13 |
Hamulce (przód/ tył) | Tarczowe (256 mm średnicy)/ bębnowe (230 mm średnicy) |
Masa własna | 990 kg |
Ładowność | 400 kg |
0–100 km/h | ok. 9 s |
V maks. | 190 km/h |
Średnie zużycie paliwa | 8,8 l/100 km |