Supercompact. Ponad 500 KM i „automat z łopatkami” w E36 – TUNING

Przed wami być może najbardziej niezwykły E36 Compact, jakiego kiedykolwiek prezentowaliśmy. Dlaczego? Zacznijmy od tego, że jego wyjątkowość potwierdził nawet sąd. Jak do tego doszło?

W 2018 auto brało udział w zdarzeniu drogowym. Ubezpieczyciel drugiego uczestnika, który był winny, zaproponował pewną kwotę zadośćuczynienia. Taką, która jego zdaniem odpowiadała wartości E36 Compact. Jak już wspominałem, ten samochód to nie jest zwykły „kompot”. Krzysztof, właściciel, nie mógł zaakceptować propozycji i powołał rzeczoznawcę. Specjalista wycenił samochód na ponad 120 tys. zł. Sprawa trafiła do sądu. Gdy sędzia zobaczył wycenę, nie uwierzył w nią i powołał swojego biegłego. Niebieskie BMW ponownie przeszło egzamin. Tym razem niezależny biegły sądowy oszacował wartość hatchbacka na ponad 140 tys. zł. Dlaczego ten samochód jest tak wyjątkowy?

Dość powiedzieć, że ma pod maską silnik V8 doładowany kompresorem typu twin scroll. Ten monstrualny motor jest sparowany z 8-biegową automatyczną skrzynią 8HP. Tak, w tym aucie można zmieniać biegi łopatkami przy kierownicy. Chyba powoli zaczynacie rozumieć, z czym mamy tutaj do czynienia. To supercar w przebraniu E36 Compact.

Jego bazą jest bardzo bogato wyposażony fabrycznie egzemplarz. Tylna roleta, fabryczny pakiet wewnętrzny M-Technik czy audio Top Hi-fi to tylko niektóre smaczki, z którymi fabrykę opuścił ten IS. Pod maską auto miało motor M44B19 o mocy 140 KM, który podczas modyfikacji od razu opuścił komorę silnikową. Początkowo w samochodzie była mocniejsza jednostka sześciocylindrowa, ale ona również okazała się niewystarczająca. Ostatecznie zamontowano pancerne V8 M62B44. Ta wersja silnika nie jest wyposażona w zmienne fazy rozrządu, co czyni ją jeszcze odporniejszą na dużą moc. A mocy tutaj nie brakuje. W obecnej konfiguracji ten tylnonapędowy hatchback ma 508 KM przy 5800 obr./min. Aby trzymać moc w ryzach blok silnika przeszedł proces tulejowania. Fabryczne tłoki i korbowody ustąpiły miejsca kutym.

Gdy „dół” był już gotowy do przyjęcia dodatkowej dawki powietrza i paliwa, rozpoczęły się poszukiwania odpowiedniej metody na ich dostarczenie. Ostatecznie wybrano kompresor typu roots twin scroll MX 424, który został zamówiony w USA. Został umiejscowiony centralnie pomiędzy oboma rzędami cylindrów. Doładowane powietrze trafia do komór spalania poprzez kolektor dolotowy z Jaguara XKR. Tutaj został on dodatkowo powiększony i przespawany. Dostarczane przez potężny supercharger powietrze jest też dodatkowo chłodzone przez dwa intercoolery wodne. Wiemy też, jak delikatnym tematem przy swapie na V8 w E36 jest miska olejowa. Tutaj jest oryginalna Alpina – nie mogło być inaczej. Krzysztof chciał też, żeby samochód spełniał normy spalin Euro 4 i przede wszystkim jeździł niczym seryjny. Dlatego za chłodzenie silnika odpowiedzialna jest potężna chłodnica Mishimoto do BMW M3 E36.

Układ wydechowy powstał z blachy kwasoodpornej, ma dwa tłumiki i jest bardzo niepozorny. Jednak tej potężnej maszynowni nie zatrzyma żaden wydech. Dźwięk V8 i kompresora od niskich obrotów powala na kolana. Warto jednak wspomnieć, że w układzie są zainstalowane oryginalne katalizatory z BMW M5 E60. Jednostka napędowa została wystrojona przy użyciu komputera Megasquirt 3 u szanowanego specjalisty w firmie TurboLamik. TL zajął się również oprogramowaniem automatycznej skrzyni biegów. Tym autem panowie przecierali szlaki w dziedzinie swapów skrzyń 8HP i odnieśli pełny sukces.

Skrzynia, podobnie jak oryginał, ma siedem trybów zmiany przełożeń (najszybszy w czasie poniżej 0,01 s). W konsoli środkowej znajduje się wolant do jej obsługi z innego BMW, w którym taki moduł występował seryjnie. Ponadto dzięki kierownicy z BMW Z4 biegi można zmieniać za pomocą łopatek. TurboLamik odpowiedzialny jest też za sterownik TCU i jego strojenie w E36. Informacje o pracy skrzyni przekazywane są kierowcy na specjalnym wyświetlaczu na desce rozdzielczej. Z przekładni moc trafia do customowego dyferencjału Typ 210 (BMW M3 E36 3.2), który został wzmocniony i wyposażony w pasywny radiator z M5 E60. Gdy w końcu całe 508 KM dociera do kół, zaczynają się prawdziwe kłopoty.

Jak upewnić się, że samochód o tak potężnym momencie obrotowym (666 Nm) będzie w stanie przekazać swoją moc w całości na asfalt? Krzysztof wspomina, że o trakcję walczył siedem lat. Ostatecznie wykorzystał zawieszenie Bilstein B16 i masę niestandardowych rozwiązań. Ostatnim elementem układanki są odpowiednie felgi i opony. Mamy więc 17-calowe, dwuczęściowe obręcze Rondell 0067. Kluczowa jest szerokość felg i opony. Z przodu mamy 8,5 cala z oponami Pirelli P-zero Nero GT 225/45/17. Z tyłu – 10 cali i gumy Michelin Pilot Sport SP2 255/40/17. Jak wszystkie te elementy wpływają na osiągi?

Ten Compact na drogowych oponach osiąga 100 km/h w 4 s. To dane z urządzenia Racelogic. Osiągnięcie takiego wyniku w samochodzie dysponującym tylko mechaniczną przyczepnością to wspaniały wynik. Dla przykładu najnowszy Aston Martin DBS Superleggera, mający 725 KM i mnóstwo elektroniki, setkę osiąga w 3,6 s. A prędkość maksymalna? Teoretyczna wartość, którą udało się ustalić podczas wizyty na hamowni, to ekstremalne 405 km/h. Duża moc wymaga też potężnej siły hamującej. W tym aucie zastosowano hamulce przednie z M3 E46. Rozmiar tarcz to 325 mm x 28 mm. Z tyłu mamy hamulce wentylowane w rozmiarze 300 mm x 20 mm. W razie potrzeby z pomocą przychodzi w pełni funkcjonalny fabryczny system ABS.

Stylistycznie ten egzemplarz wymagał jedynie drobnych zmian. Z zewnątrz auto fabrycznie było wyposażone w pakiet M-Technik. Dodatkowo zamontowano dokładkę zderzaka przedniego z M3, skręcane nakładki progów M3 i lusterka boczne M3. Z kolei spojler i tylny zderzak pochodzą ze wspomnianego pakietu M-Technik. Prawdziwym unikatem są reflektory Black Hella White Rings.

Wewnątrz auta konsola środkowa ma teraz joystick do obsługi skrzyni biegów i dodatkowe zegary do monitorowania jednostki napędowej (2 x EGT 1 x BOOST). Kierowca ma do dyspozycji instrumenty z Z3 M Roadster i wspomnianą kierownicę z Z4. Seryjne fotele zostały zastąpione przez elektrycznie sterowane i pompowane siedziska Recaro do modeli GM OPC. Wszystkie funkcje siedzeń są aktywowane. Co ciekawe, ogrzewane maty foteli zostały sprzężone z fabrycznymi przyciskami do obsługi podgrzewania, a zainstalowane w oparciach poduszki powietrzne są podłączone i aktywne.

Dziś wśród E36 w Polsce każdy znajdzie coś dla siebie. Nie ma chyba innego samochodu, który byłby tuningowany w tak wielu stylach i służył do tak wielu zastosowań. Od drifterskich projektów przez rajdówki, OEM-owe klasyki, lśniące nisko zawieszone auta german style czy nawet „gruzy”. W E36 jest prawie wszystko. Od teraz wiem, że istnieje też wyjątkowa forma modyfikacji tej platformy – to E36 supercar. Nie potrafię znaleźć lepszego określenia dla tego auta.

Krzysztof porównuje swój wóz do Alpiny B8 4.6. I faktycznie, B8 to prawdziwa ekstraklasa typoszeregu E36, ale dla mnie ten egzemplarz nie jest hołdem dla Alpiny. To auto nadaje swój sty i wyznacza nowe standardy w dziedzinie mocy i zastosowanych technologii. Jestem pod ogromnym wrażeniem tego projektu i życzę Krzysztofowi dalszej bezszkodowej jazdy.

Krzysztof Kaźmierczak

Fot. autor

(BMW 3/2019)