Obecnie marka BMW jest utożsamiana z samochodami najwyższej próby. Opinia o samochodach z biało-niebieską szachownicą na masce nie zawsze była równie dobra.
Pierwszym autem BMW był model 3/15. Samochód produkowany w latach 1929 – 1932 był licencyjną wersją brytyjskiego Austina Seven. Cechy szczególne? Karoseria długa na zaledwie trzy metry, mało przestronne wnętrze oraz 15-konny silnik o pojemności 0,8 litra.
Przeciętne wyniki finansowe uniemożliwiły BMW przygotowanie zupełnie nowego samochodu. Aby utrzymać się na rynku, firma zdecydowała się na modernizację BMW 3/15. Otrzymano w ten sposób większy i mocniejszy model 3/20, którego produkcja ruszyła w 1932 roku. Zarząd BMW doskonale wiedział, że ciasnawy i przeciętnie wyglądający samochód potrzebuje następcy. Sytuacja była naprawdę poważna. W Niemczech szalał kryzys, a bezrobocie było wysokie. Sposób pracy fabryki w Eisenach nie pozwalał na znaczącą redukcję kosztów produkcji. Jedyną deską ratunku było przygotowanie pojazdu, który zainteresuje klientów z zasobnymi portfelami.
W firmie nie czekano z założonymi rękoma na rozwój wydarzeń. Zespołom projektantów i inżynierów zlecono przygotowanie jak najlepszego samochodu klasy średniej. Model 303 zadebiutował na początku 1933 roku podczas salonu motoryzacyjnego w Berlinie. Świadkowie premiery ujrzeli rozwiązania, które do chwili obecnej są znakami rozpoznawczymi samochodów marki BMW. Mowa o atrapie chłodnicy składającej się z dwóch nerek oraz 6-cylindrowym silniku. Atutem BMW 303 była też niska masa. Samochód ważył 820 kg, więc 30 KM wystarczało do zapewnienia bardzo przyzwoitych osiągów. Dorównywało im dopracowane zawieszenie. Klienci mogli wybierać między czterema wersjami nadwoziowymi – Limousine, Tourenwagen oraz Cabriolet (2- lub 4-miejscowy).
Mimo innowacyjności i wysmakowania stylistycznego BMW 303 nie odniosło spektakularnego sukcesu – powstały 2.224 egzemplarze. Umiarkowana sprzedaż była pokłosiem wysokich cen. Bazowe BMW 303 Limousine kosztowało 3.600 RM, natomiast za flagowe 303 Cabriolet zainteresowani musieli zapłacić aż 4.600 RM. Zarząd BMW ponownie stanął na wysokości zadania. Zamiast silić się na bezowocne zabiegi marketingowe oraz promowanie produktu, którego nisza rynkowa była bardzo niewielka, podjęto decyzję o przygotowaniu zubożonej wersji modelu 303.
BMW 309 było gotowe do podboju dróg w 1934 roku. Karoserię pozbawiono pięknych, chromowanych zderzaków, a w wersji Limousine drzwi zaczęły być otwierane „pod wiatr”. Koszty produkcji ograniczono poprzez zastosowanie zmodyfikowanego silnika ze starszego modelu 3/20. Zamiast nowoczesnego 6-cylindrowego agregatu o mocy 30 KM BMW 309 wyposażono w 22-konną jednostkę. Możliwości zespołu napędowego były jednak w zupełności wystarczające – samochód rozpędzał się do 80 km/h. Dużo droższe BMW 303 osiągało zaledwie 10 km/h więcej.
Podstawową wersję wyceniono na 3.050 RM. Debiutujące na rynku BMW 309 było więc aż o 25 procent tańsze od BMW 303. Klientów nie trzeba było zachęcać do odwiedzenia salonów i złożenia zamówienia. Poza wspomnianą wersją Limousine BMW proponowało im warianty Kabriolett, Kabrio-Limousine oraz Tourer. Dla wojska przygotowano BMW 309 Kübelwagen.
W czasach swojej świetności BMW 309 zbierało bardzo dobre recenzje za właściwości jezdne, niskie koszty eksploatacji oraz rozsądną cenę. Nie bez znaczenia było też poczucie prestiżu, jakie auto zapewniało kierowcy – mimo że było znacznie tańsze od flagowego modelu marki, wyglądało bardzo podobnie. BMW 309 okazało się strzałem w dziesiątkę. Ułatwiło firmie przetrwanie trudnego okresu oraz zapewniło płynne wejście w okres przedwojennej prosperity.
Obecnie BMW 309 stanowi łakomy kąsek dla kolekcjonerów. Ceny wywoławcze odrestaurowanych egzemplarzy przekraczają 20 tysięcy euro.
Łukasz Szewczyk
Fot. BMW
Silnik | R4, OHV, 845 ccm, gaźnik Solex, chłodzony cieczą |
Maks. moc | 22 KM |
Maks. moment obrotowy | 39 Nm |
Stopień sprężania | 5,6:1 |
Skrzynia biegów | 4 przełożenia, napęd tylny |
Długość/ szerokość/ wysokość | 3750/ 1440/ 1550 mm |
Rozstaw osi | 2400 mm |
Ogumienie | 5,25×16 cali |
Hamulce | bębnowe, 240 mm średnicy |
Średnica zawracania | 10,6 m |
Pojemność zbiornika paliwa | 35 l |
Masa własna | 800 kg |
V maks. | 80 km/h |
Średnie zużycie paliwa | 8 – 9 l/100 km |
Model | Liczba wyprodukowanych egzemplarzy | Cena |
Limousine | 1.02.860 | 3.050 RM |
Kabrio-Limousine | 31.12.455 | 3.250 RM |
Kabriolett | 284 | 3.850 RM |
Tourer | 179 | 3.550 RM |
Kübelwagen | 101 | b.d. |