Początek lat dziewięćdziesiątych to dla Polski pierwsze lata odzyskania wolności oraz kapitalistycznej gospodarki. Wprowadzony w 1991 (rynek europejski) do sprzedaży model BMW E36 był wtedy w naszym kraju symbolem luksusu. Właśnie takim autem jeździł grany przez Bogusława Lindę Franz Maurer w wyprodukowanym w 1992 roku filmie Władysława Pasikowskiego „Psy”. Dziś wspomniana generacja serii 3 spełnia w naszym kraju zupełnie inne zadanie.
Jest przede wszystkim znakomitą platformą do modyfikacji. Wśród wielu przerobionych egzemplarzy niełatwo wybrać najlepsze, jednak prezentowane dziś 325i oraz 328i to najwyższa półka tuningu w German Style’u. Pojazdy należą do dwóch kumpli – Damiana i Sebastiana, którzy żartują, że są braćmi. Naszym zdaniem ta braterska rywalizacja dała świetne rezultaty. Panowie prześcigają się, ale przede wszystkim pomagają sobie, co stanowi fundament sukcesu.
328i
Damian jest właścicielem granatowego BMW od czterech lat i w tym czasie samochód znacznie się zmienił. Podczas pierwszego kontaktu z autem uwagę zwracają przede wszystkim wypolerowane na wysoki połysk 17-calowe felgi Gotti G1001.
Wyglądają rewelacyjnie między innymi dlatego, że osiągnięto odpowiednie proporcje pomiędzy osiami. Dzieje się tak dzięki znacznej różnicy szerokości obręczy, która wynosi teraz 9,5 cala z przodu oraz 11 z tyłu. Aby stanowiły spójną całość z nadwoziem, zmodyfikowano również zawieszenie.
Z przodu zainstalowany został gwintowany odpowiednik marki K-Sport, a jego kąt nachylenia jest regulowany dzięki camber plates. Obie strony spięte są teraz dodatkową rozpórką górną.
Z tyłu oryginalne elementy ustąpiły miejsca amortyzatorom Koni oraz specjalnie zrobionym dla tego auta sprężynom, co pozwala na efektywniejsze przekazywanie mocy na asfalt. Zmieniony jest też tylny dyferencjał o przełożeniu 3,15, który ma 25-procentową blokadę mechanizmu różnicowego.
Pod maską opisywanego BMW znajduje się największy oferowany silnik o oznaczeniu rozpoczynającym się na literę M, czyli M52B28. Relatywnie niewielkie zmiany, jak wymiana kolektora ssącego oraz wydechowego, pozwoliły uzyskać moc 216 KM oraz moment obrotowy wynoszący 290 Nm. Odpowiednia oprawa akustyczna jest zapewniona przez nowy końcowy wydech marki Scorpion.
Wygląd samochodu został bardzo poprawiony przez dwa oczywiste zabiegi. Po pierwsze, seryjne standardowe zderzaki zastąpiły sportowe części, znane jako pakiet stylistyczny M-Technik. Po drugie, zamontowano nowe reflektory marki Bosch, w których wnętrza zostały pomalowane na czarno.
Auto Damiana nie byłoby kompletne, gdyby nie ciekawe i przemyślane modyfikacje wnętrza. Zostało uszlachetnione przez aplikację sportowych dodatków z palety BMW. Są to brązowe skórzane fotele z BMW M3.
Z modelu M3 pochodzi też kierownica. Dodatkowym podkreśleniem stylu są, podobnie jak na zewnątrz, dodatki z pakietu stylistycznego M-Technik. W samochodzie nie mogło zabraknąć również ulepszonego systemu audio.
Nowa jest jednostka sterująca i głośniki przednie oraz tylne. Potężne odzwierciedlenie dolnych zakresów pasma zapewnia znajdujący się w bagażniku subwoofer wraz z dodatkowym wzmacniaczem.
325i
Czarny egzemplarz Sebastiana reprezentuje bardzo zbliżoną filozofię tuningu. Seryjnie był to samochód z silnikiem o pojemności dwóch litrów, dlatego konieczna była wymiana jednostki napędowej, by móc w pełni wykorzystać potencjał samochodu. Wybór padł na silnik o oznaczeniu M50B25NV, pojemności 2494 ccm i mocy 192 KM.
W tym przypadku parametry silnika pozostały seryjne, a właściciel zdecydował się jedynie na wymianę tłumika końcowego na produkt marki Eisenmann z końcówkami Ret Sport. Istotne zmiany zaszły natomiast w układzie przeniesienia napędu. Nowe jest kewlarowe sprzęgło oraz tylny most o przełożeniu 3,23 z dyferencjałem o ograniczonym poślizgu na poziomie 45 procent, który jest teraz osadzony w tylnej ramie pomocniczej z modelu M3. Do jej montażu użyte zostały poliuretanowe tuleje.
Tylne zawieszenie to zmodyfikowane amortyzatory Bilstein B8, customowe sprężyny oraz rozpórka kielichów. W przednim zawieszeniu również wykorzystano amortyzatory marki Bilstein (B8), ale inne są sprężyny (KW). Całość jest sztywniejsza dzięki rozpórce kielichów, a odpowiednie kąty nachylenia przednich kół nadają camber plates marki K-Sport. W samochodzie jest nowy układ hamulcowy, w skład którego wchodzą przednie zaciski i tarcze z modelu E46 330i, tylne z E36 M3 3,2 i przewody w stalowym oplocie.
Zewnętrznie trudno jest odróżnić 325i od 328i, ponieważ w obu autach zastosowano takie same modyfikacje wcześniej wspomnianego pakietu stylistycznego: czarne (soczewkowe) reflektory przednie i poszerzone tylne błotniki. Tym, co zdecydowanie odróżnia od siebie te auta, są koła. Sebastian zdecydował się na klasyczny model AC Schnitzer Rennsport Typ 1. Felgi są wypolerowane, a ich szerokość wynosi 9,5 cala z przodu i 11 z tyłu. Nadwozie typu coupé oraz wszystkie subtelne zewnętrzne modyfikacje sprawiają, że to E36 prezentuje się bardzo sportowo.
Aby jeszcze bardziej poprawić samochód, zmodyfikowano kabinę pasażerską i system audio. Zamontowano skórzane fotele z BMW M3 E36, znane potocznie jako vadery. Podobnie jak w 328i, również tu zainstalowano dodatki wyposażenia M-Technik, a seryjna kierownica została zastąpiona przez model ze sportowego M3.
Ponadto Sebastian podjął się próby uzupełnienia deski rozdzielczej o wszystkie dostępne opcje, czego przykładem jest montaż automatycznego dwustrefowego systemu klimatyzacji. Ciekawostką jest rzadko spotykana opcja elektrycznie uchylanych tylnych szyb.
Obrana filozofia modyfikacji wiązała się również z montażem oryginalnego odtwarzacza BMW Business CD, który obecnie współpracuje z nowym zestawem głośników. Z przodu jest to zestaw marki Hertz, a z tyłu Magnat. Część bagażnika jest teraz zajęta przez skrzynię głośnika basowego Sound Stream SPL, którą zasila wzmacniacz Magnat Combat 4000.
Diabelskie bliźniaki wyglądają niesamowicie. Mieniące się w słońcu ciemnie odcienie wypolerowanych lakierów i połyskujących felg idealnie pasują do BMW E36. To klasyczny styl lat 90. Ponadto fascynujące jest podziwianie efektów pracy dwóch przyjaciół, którzy realizują swoje projekty w oparciu o wspólną wizję.
Minęło 25 lat od premiery prezentowanej generacji BMW i 23 lata od premiery pierwszej części „Psów”. Naszym zdaniem, mimo upływu lat, zaprezentowane E36 wciąż spełniałyby kryteria samochodu Franza Maurera XXI wieku. W dalszym ciągu są symbolem wolności i luksusu, dlatego panie Władysławie Pasikowski, panie Bogusławie Lindo, gdybyście szukali samochodów do trzeciej części „Psów”, to prosimy o kontakt!
Krzysztof Kaźmierczak, Fot. Piotr Mokwiński
(BMW TRENDS 4/2015)
BMW E36 325i Coupé, 1994 r. |
SILNIK/NAPĘD: |
Fabryczny: M50B20 vanos, aktualny : M50B25NV 192KM, 245 Nm, sprzęgło wzmacniane kewlarowe, napęd tylny, dyferencjał o przełożeniu 3,23 szpera 45 proc., wydech ori + końcowy Eisenmann z końcówkami Ret Sport 2×86 mm |
ZAWIESZENIE/HAMULCE : |
Amortyzatory i sprężyny: z przodu – custom gwint (Bilstein B8 utwardzony i skrócony + sprężyny KW+ camber plates K-Sport), z tyłu – custom gwint (Bilstein B8, utwardzony i skrócony + sprężyny Stammek), rozpórki z przodu i tyłu, tuleje poliuretanowe w tylnym zawieszeniu, drążki stabilizatora M-Technik; układ hamulcowy: przewody w stalowym oplocie, z przodu tarcze+ zaciski E46 330i 325 mm, z tyłu tarcze+ zaciski E36 M3 3,2 312 mm |
KOŁA/OPONY: |
Felgi: AC Schnitzer Rennsport Typ 1 3tlg 17 cali, z przodu 9,5j z 3-calowym rantem, z tyłu 11j z 3,5-calowym rantem; opony z przodu Michelin Pilot Sport 205/40 i z tyłu Dunlop SP9000 245/35 |
NADWOZIE: |
Kolor Cosmosschwarz Metallic, pełny pakiet M-Technik bez lusterek, poszerzane tylne błotniki, czarna nerka, lampy soczewkowe Bosch przerobione na Black Hella |
WNĘTRZE: |
Pełny pakiet M-Technik, fotele skórzane z modelu M3 vadery , kierownica multifunkcyjna z M3, elektrycznie sterowane szyby, 18 OBC, dwustrefowa automatyczna klimatyzacja |
AUDIO: |
Radio BMW Business CD, głośniki: z przodu Herz, z tyłu Magnat, skrzynia Sound Stream SPL z 2-cewkowym głośnikiem 35 cm, wzmacniacz Magnat Combat 4000 |
INNE: |
Nagroda za najładniejsze auto na zlocie BMW 3ER 2015 Kozienice |
STYL: |
German Style z lat 90. |
WŁAŚCICIEL: |
Sebastian |
BMW E36 328i Coupé, 1998 r. |
SILNIK/NAPĘD: |
Fabryczny: M52B28 193 KM/280 Nm, po zmianach 216 KM/290 Nm, kolektor ssący M50B25, kolektor wydechowy z modelu M3 „barany” S52B32, końcowy wydech Scorpion, napęd tylny, dyferencjał 3,15, szpera 25 proc. |
ZAWIESZENIE/HAMULCE : |
Z przodu: gwintowane K-Sport wersja Drift, camber plates, rozpórka;
Z tyłu: gwintowane amortyzatory Koni Sport, sprężyny custom Stameek, drążki stabilizatora M-Technik, fabryczny układ hamulcowy |
KOŁA/OPONY: |
Gotti G1001 17J w rozmiarach: z przodu 9,5J oraz opony Continental ContiSportContact 2215/40/17, z tyłu 11j oraz opony Dunlop SP9000 245/35/17
Wcześniejsze modele felg: Styling32 16J, BBS RC 17J(8+9J), OZ FUTURA 17J (8,5+10J) |
NADWOZIE: |
Kolor Orientblau Metallic, pełny pakiet M-Technik oprócz lusterek, przednie światła Bosch przerobione na Black Hella, rolowane nadkola |
WNĘTRZE : |
Pełny pakiet M-Technik, kierownica i fotele z M3 (vadery) |
AUDIO: |
Radio Sony Drive-S 4×45 W, głośniki z przodu Hertz, z tyłu JBL 100W RMS, skrzynia basowa – głośnik Infinity Reference 1250 W, wzmacniacz Helix Esprit E10 |
INNE: |
Nagroda za najładniejsze auto na zlocie BMW klub Otwock, wyróżnienie na zlocie German Fest Osieck 2014 |
STYL: |
German Style |
WŁAŚCICIEL: |
Damian |