Bartek jako dziecko uwielbiał resoraki. Potem przeniósł te uczucia na motoryzację, a w szczególności style JDM i stance. A wiecie, co jest jednym z największych tuningowych rarytasów w Japonii? Klasyczne BMW! Właśnie dlatego Bartek, gdy tylko dostał prawko, kupił E30.
POCZĄTEK
Co spowodowało, że mimo zamiłowania do aut typu Nissan 200SX, Toyota Supra czy Nissan Skyline Bartek zdecydował się na zakup BMW? Drifting! W tej wywodzącej się z Japonii dyscyplinie motosportu, zdominowanej na świecie przez azjatyckie auta, jest jedna gwiazda z Europy – BMW serii 3. Wśród wszystkich trójek, które walczą o tytuł najlepiej jeżdżącego bokiem auta, najwięcej klasycznego stylu ma ikona lat 80. – E30. Idealnie nadawała i nadaje się nadal do driftingu czy tuningu, w tym stylu stance . Właśnie z powodu zainteresowania driftingiem i tuningiem Bartek przystąpił do tworzenia trójki, która miała się wyróżniać pięknym lakierem i dobrze spasowanymi felgami.
Dwulitrowy Touring w garażu Bartka pojawił się siedem lat temu. Przed przemianą auto musiało spełnić jedno zadanie –nauczyć nowego właściciela panowania nad wozem z tylnym napędem. Ponieważ E30 nie ma elektroniki, która wspomogłaby młodego kierowcę, zajęło to trochę czasu. E30 pomogło też Bartkowi w rozwijaniu umiejętności z dziedziny mechaniki samochodowej. Pół roku po zakupie i uporaniu się ze wszystkimi bolączkami okazało się, że najsłabszym ogniwem jest silnik. Seryjne 2.0 trafił szlag. Zapadła decyzja zmiany na większą jednostkę. Początkowo Bartek szukał M50B25 z E36 325, jednak ostatecznie kupił M52TUb25 w świetnym stanie technicznym z E46 323i sprowadzonego z Anglii.
TUNING
Gdy wymontowano stary silnik, Bartek zdecydował, że warto przy okazji odświeżyć komorę. Apetyt rośnie w miarę jedzenia, więc prace rozszerzono o przygotowania auta do ponownego malowania. Gdy wszystko było gotowe, E30 została przewieziona do znajomego lakiernika. Jednocześnie przygotowywano nowy silnik.
Trwało to rok. Finał? BMW 3 wróciło na drogi z nowym 2,5-litrowym R6, pokryte pięknym czerwonym lakierem położonym z zastosowaniem nowej technologii (kolor i bezbarwny). Bartek chciał również, by auto zostało poważnie obniżone. Zamontowano więc konieczną w takich okolicznościach osłonę miski olejowej i gwintowane zawieszenie. Początkowo był to gotowy zestaw TA Technix do E30, ale okazało się, że nie pozwala opuścić BMW wystarczająco nisko. Jak sobie poradzić z problemem? Bartek stworzył hybrydę. Z przodu pojawiły się amortyzatory TA Technix z Opla Astry F, z którymi współpracują sprężyny z Hondy Civic. Oczywiście wszystko jest dopasowane do „grubej lagi” (kolumny) E30, a dodatkową regulację zapewniają camber plates od Swagier Customs. Dzięki temu zawieszenie już w najwyższym położeniu jest o 80 mm niższe od seryjnego.
Z tyłu są natomiast zrobione na zamówienie zamontowane bez regulacji krótkie sprężyny. Być może zastanawiacie się, po co tyle kombinowania? By spasować felgi Japan Racing JR-12. Bartek wybrał te 17-calowe obręcze, ponieważ bezpośrednio nawiązują stylem do jego ulubionych kultowych japońskich felg Volk TE37v. To taki klasyk na miarę europejskiego BBS RS.
NIE TYLKO LAKIER
Dobrze wiecie, że „koło i gwint” nie wystarczą! Na efekt składa się wiele modyfikacji. Wie o tym i Bartek, dlatego subtelnie poprawił wygląd czerwonej trójki. Z przodu jest nowa dokładka przednia IS Lippe, a reflektory zostały odnowione i przerobione na wzór Black Hella. Są też przyciemnione halogeny. Wzdłuż linii bocznej zauważymy odnowione progi z wersji Touring/IS i czarne matowe listwy wokół drzwi (á la pakiet Shadow Line). Tylne lampy zostały poddane renowacji. Bartek zadbał również o usunięcie ognisk korozji i zabezpieczenie podwozia, ale w tym aucie była to jedynie kosmetyka.
WNĘTRZE
Najpierw BMW zostało wytłumione matami bitumicznymi STP. Seryjna wykładzina wnętrza została przefarbowana na czarno. Zamiast seryjnych foteli są lepiej wyprofilowane Sportsitze, na nowo obszyte charakterystyczną tapicerką Red Design Edition z ostatnich lat produkcji E30. Z tyłu zamontowano znalezioną w idealnym stanie kanapę z tym samym wzorem. Boczki drzwiowe z czarnej skóry ozdabiają czerwone przeszycia. Taki wzór to inspiracja panelami z E30 M3 Evo 2. Klasyczne BMW mają zwykle problem z odklejającą się podsufitką.
Nie dość, że brzydko zwisa, to jeszcze jest brudna od częstego dotykania (bo każdy chce ją jakoś naprawić). W tym E30 podsufitka została obszyta czarnym materiałem. Seryjna kierownica BMW M-Technik 1 pokryta jest czarną skórą z czerwonymi szwami. Przy okazji zmian Bartek dodał mnóstwo opcji zwiększających komfort. Seryjnie auto miało manualny szyberdach i ręczne sterowanie szybami. Dziś wszystkie okna oraz metalowy dach otwierają się elektrycznie, a przednie fotele są podgrzewane. Montaż wiązek i silników to własnoręczna robota właściciela. W desce rozdzielczej są dodatkowe zegary marki EQUUS do kontrolowania temperatury i ciśnienia oleju oraz napięcia akumulatora.
PLANY
To auto zajmuje wyjątkowe miejsce w sercu Bartka. Od kilku lat wszystko robi przy nim sam lub z pomocą znajomych. Większość prac wykonuje w małym garażu, a wymagające miejsca na podwórku. Dlatego nie może pracować zimą. Ale to w ogóle mu nie przeszkadza. Potwierdzają to ambitne plany dalszych modyfikacji. Najbardziej spektakularną jest montaż air ride. Części już są, teraz czas na montaż. Trzymamy kciuki!
Krzysztof Kaźmierczak/Bartek Foszmanowicz
Fot. Krzysztof Kaźmierczak
BMW E30 320 Touring 1988 r. |
SILNIK/ NAPĘD |
Fabryczny: M20B20 1976 ccm, 129 KM przy 6000 obr./min i 164 Nm przy 4300 obr./min; aktualny M52TUb25 2494 ccm, 170 KM przy 5500 obr./min. i 245 Nm przy 3500 obr./min.; układ dolotowy: AirBox Carbon Simota 200×130 77 mm; skrzynia biegów: manualna 5-biegowa Getrag; dyferencjał: 3,25 |
ZAWIESZENIE/ HAMULCE |
Z przodu: amortyzatory TA Technix (Astra F) i sprężyny z Hondy Civic, regulacja kątów camber plates SWAGIER Customs; obniżenie przodu o ponad 80 mm; górna rozpórka kielichów by Nakrętka
Z tyłu: amortyzatory TA Technix E30; sprężyny custom, wyjęte regulacje Układ hamulcowy: tarcze z przodu: ATE Power Disc 260 mm (wentylowane), tarcze z tyłu: ATE Power Disc 258 mm zaciski oryginalne z BMW E30 |
KOŁA/ OPONY |
Felgi: Japan Racing JR-12 17 cali, szerokość felg: 9 cali; ET25 i 4x dystans 15 mm; Opony: Hankook Venus S1 Evo K107 195/40/R17 |
NADWOZIE |
Nowa dokładka przednia IS Lippe, odnowione progi z wersji Touring/IS; przednie lampy odnowione i przerobione na wzór Black Hella, przyciemnione halogeny, odświeżone tylne lampy i wszystkie plastiki – teraz czarne matowe, czarne matowe listwy wokół drzwi; odnowiony lakier; usunięty emblemat modelu |
WNĘTRZE |
Kierownica BWM M-Technik 1 obszyta na nowo skórą z czerwonymi przeszyciami; dodatkowe wskaźniki: temperatura oleju, ciśnienie oleju, napięcie akumulatora firmy EQUUS; nowe pasy bezpieczeństwa na wzór E30 M3 Evo 2; fotele Sportsitze (przód) i kanapa z zagłówkami (tył) obszyte materiałem z wersji Red Design Edition; boczki obszyte czarną skórą z czerwonymi przeszyciami; podsufitka obita czarnym materiałem; elektryczny szyberdach; podwójna roleta; wygłuszenie wnętrza matami bitumicznymi STP, dywan przefarbowany na czarno, przygotowanie i poprowadzenie oryginalnej wiązki do elektrycznych szyb (przód i tył) oraz zamontowanie wszystkich mechanizmów, dołożenie podgrzewanych mat do przednich foteli |
AUDIO |
Radio: Kenwood KMM-101RY; głośniki: z przodu Kenwood KFC-E1365, z tyłu Kenwood KFC-E1065 |
INNE |
Nagrody: 3 miejsce w kategorii najładniejszy Touring E30 na zlocie E30 Meeting Poland 2019 |
STYL |
Stance |
WŁAŚCICIEL |
Bartek „MadMatrix” Foszmanowicz |
PODZIĘKOWANIA |
Największe podziękowania należą się:
– moim rodzicom, którzy wspierają mnie po dziś dzień podczas prac nad E30, zarówno mentalnie jak i bezpośrednią pomocą – mojej dziewczynie Karolinie, która z chęcią jeździ ze mną na zloty i pomaga mi podczas prac przy samochodzie – Michałowi, który wprowadził mnie w świat mechaniki i nadal pomaga rozwiewać wszystkie wątpliwości związane w E30 – Kamilowi, który zawsze służy pomocną ręką podczas prac – Patrykowi, bez którego walka z podłączeniem M52TU byłaby zdecydowanie trudniejsza, a także za ogólną wiedzę i pomoc w temacie E30, która zaowocowała znajomością po dziś dzień! – Maćkowi, który razem ze mną stawiał pierwsze kroki w tuningu i po dziś dzień wymieniamy się doświadczeniami i pomocą! – Piotrkowi za pomoc w doborze części i nie tylko – Michałowi z Gdańska, za fantastyczną znajomość zapoczątkowaną rozmową o dokładce, a trwa po dziś dzień i mimo odległości udaje nam się utrzymywać w miarę stały kontakt – Arkowi z Torunia, również za fantastyczną znajomość zapoczątkowaną na forum ze względu na posiadanie E30 w tym samym nadwoziu! – całej braci forumowej bmw-e30.pl, dzięki której sporo się nauczyłem, dowiedziałem i dzięki ich pomocy oszczędziłem sobie sporo nerwów! Dziękuję każdej osobie, która jakkolwiek przyczyniła się do powstania tego jeżdżącego marzenia, które wywołuje niepowtarzalny uśmiech z każdym przejechanym kilometrem! |